Kurum kazancından indirilecek giderler hakkında.

T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü



Sayı : B.07.1.GİB.4.34.l6.01/KVK-8
Konu :Kurum kazancından indirilecek giderler hakkında.


…..
Kadıköy - İstanbul

İlgi : Bila tarihli dilekçeniz.
İlgide kayıtlı dilekçenizde …. Vergi Dairesi Müdürlüğünün ….vergi numarasında kayıtlı mükellefi olarak restoran cafe bar işletmeciliği ile iştigal ettiğinizi belirterek;
- Rekabet açısından sektöründeki diğer firmaların incelenmesi ve araştırılması amacıyla şirket ortak ve yetkililerinin yurt içi ve yurt dışındaki seyahat, konaklama ve restoranlarda ödenen yemek bedellerinin,
- Şirket kalitesine uygun tek tip kıyafetin dışında gelen müşteriyi karşılayan, gerekli yerlerde şirketi temsil eden personel için alınan giysilere ilişkin yapılan ödemelerin,
- Yılbaşı ve diğer özel günlerde ticari ilişki içerisinde olduğunuz şirketlerin sahipleri, genel müdürleri veya ilgili kişilere müşteri kazanım veya tanıtım amacıyla değişken adet fiyatlarda verilen hediyelere ilişkin yapılan ödemelerin, kazancınızın tespitinde nasıl gider gösterilebileceğiniz hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6. maddesinde kurumlar vergisinin bir hesap dönemi içinde elde edilen safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu’nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmış olup safi kurum kazancının tespitinde Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8. maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’nu 40.maddesindeki giderler, hasılattan indirim konusu yapılmaktadır. Yine, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 192.maddesinin 4.fıkrasında da, Aktif toplamı ile borçlar arasındaki farkın, müteşebbisin işletmeye mevzu varlığını (özsermayeyi) teşkil edeceği belirtilmek suretiyle kazancın tespitinde tahsil değil, tahakkukun esas alınacağı hükme bağlanmıştır.
Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında sayılan kanunen kabul edilmeyen giderler dışında kalan ticari organizasyona bağlı olarak yapılan giderlerdir ve bunlara işletme gideri de denilebilir.
Bir masrafın genel gider adı altında masraf yazılabilmesi için, genel giderlerin ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılmış olması masrafla iş arasında açık, güçlü bir illiyet bağının mevcut olması masrafın işin önemi ölçüsünde yapılmış bulunması gerekmektedir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılmış olması masrafla iş arasında açık, güçlü bir illiyet bağının mevcut olması masrafın işin önemi ölçüsünde yapılmış bulunması şartıyla yılbaşı ve diğer özel günlerde ticari ilişki içerisinde olduğunuz şirketlerin sahipleri, genel müdürleri veya ilgili kişilere, müşteri kazanım veya tanıtım amacıyla değişken adet fiyatlarda verilen hediyelere ilişkin yapılan ödemelerin, kazancınızın tespitinde genel giderler kapsamında indirim konusu yapılması olanaklıdır.
Ayrıca yine Gelir Vergisi Kanunu’nun 24/2.maddesi ile “Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından idare meclisi başkanı ve üyeleri ile denetçilerine, tasfiye memurlarına ve hizmet erbabına (Harcırah Kanununa tabi olsun olmasın her türlü sözleşmeli personel dahil) verilen gerçek yol giderlerinin tamamı ile yemek ve yatmak giderlerine karşılık verilen gündelikler (Bu gündelikler aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündeliklerden fazla ise veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşarsa, aradaki fark ücret olarak vergiye tabi tutulur)” gelir vergisinden istisna tutulmuştur.
Ayrıca konuya açıklık getiren 6.2.1983 tarih ve 17951 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 138 Seri No’lu Genel Tebliğinin 3.maddesinde;
“2772 sayılı Kanunun 3.maddesi ile değişik Gelir Vergisi Kanunu’nun 24.maddesinin 2 numaralı bendine göre, Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından hizmet erbabına ödenen fiili yemek ve yatmak giderleri 1.1.1983 tarihinden itibaren Devlet Memurlarına ödenen gündeliklerle mukayesede dikkate alınmayacaktır. Ancak yemek ve yatmak giderlerinin tevsik edilmemesi halinde bu giderler karşılık olarak verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen miktarı veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşan kısmının ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekir.
Diğer taraftan, anılan personele fiili yemek ve yatmak giderleri dışında, gündelik de ödendiği takdirde bu gündeliklerin tamamının ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekecektir.” denilmektedir.
Bu hüküm ve konuya ilişkin 138 Seri Sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılan açıklamalar uyarınca; şirketiniz harcırah kanunu kapsamı dışında kalan bir kuruluş olduğundan harcırah gündeliği karşılığı olarak, hizmet erbabına (şirketiniz ortağı olup da idare meclisi başkanı ve üyeleri ile denetçi olarak görev yapanlarda dahil olmak üzere), gider karşılığı yapacağınız yurt içi ve yurt dışındaki seyahat, konaklama ve restoranlarda ödenen yemek ödemelerinin belgelendirmek şartıyla firmanızca karşılanması halinde yurt içi ve yurt dışındaki seyahat, konaklama ve restoranlarda ödenen yemek giderleri karşılığı firmanızca yapılan ödemeler, Devlet memuruna ödenen harcırah gündeliği ile mukayese edilmeksizin tamamı vergiden müstesna tutulacaktır. Fiili yurt içi ve yurt dışındaki seyahat, konaklama ve restoranlarda ödenen yemek giderlerinin kısmen ayın olarak, kısmen de nakten karşılanması halinde ayın olarak sağlanan menfaatin belgelendirilmesi kaydıyla tamamı vergiden müstesna tutulacak, nakten yapılan ödemelerin ise tamamı ücret olarak vergilendirilecektir. Ayrıca yurt içi ve yurt dışındaki seyahat, konaklama ve restoranlarda ödenen yemek giderlerine karşılık harcırah gündeliğinin tamamının nakten ödenmesi halinde yapılan ödemenin aynı aylık seviyesindeki Devlet memuruna verilen gündelik tutarını (veya Devletçe verilen en yüksek gündelik tutarını) aşmaması kaydıyla vergiden müstesna tutulması, aşan kısmın ise ücret olarak vergilendirilmesi gerekir.
Diğer taraftan ücret olarak nitelendirilen söz konusu ödemelerin ilgilinin asıl ücreti ile birleştirilerek vergilendirilmesi ve ücret olarak vergilendirilen ödemelerin kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu’nun 40.maddesinin 1 ve 4.bentleri uyarınca gider olarak kaydedilmesi mümkün bulunmaktadır.
Ancak söz konusu harcamanın gider kaydıyla ilgili olarak herhangi bir tereddüde yol açmaması bakımından şirket müdürünün yurt dışı seyahati için şirket yönetimince karar alınması ve karar defterine seyahatin amacı, süresi ve görevlendirilen kişi gibi hususların belirtilmesi yararlı olacaktır.
Ayrıca rekabet açısından sektöründeki diğer firmaların incelenmesi ve araştırma amacıyla şirket ortakları ve hizmet erbabı dışındaki kişilerin yurt içi ve yurt dışındaki seyahat, konaklama ve restoranlarda ödenen yemek bedellerinin kanunen kabul edilmeyen giderler olarak kazancınızın tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Diğer taraftan Gelir Vergisi Kanunu’nun “Ücretin tarifi” başlıklı 61. maddesinde; “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.”hükmü yer almış Aynı Kanunun 27. maddesinin 2. bendiyle demirbaş olarak verilen giyim eşyasının (resmi ve özel daire ve müesseselerce hizmet erbabına işin icabı olarak verilen ve bunların işten ayrılmaları halinde geri alınan giyim eşyası) bedelinin gelir vergisinden müstesna olduğu hüküm altına alınmıştır.

Maddenin uygulaması bakımından hüküm altına alınan istisna demirbaş olarak verilen giyim eşyalarına ilişkin olup, ayın olarak verilen giyim eşyasının;

- Giyimin hizmet erbabına verilmesi,
- Giyim eşyasının hizmet erbabına gördüğü işin gereği olarak verilmesi ve verilen eşyanın müessesedeki görevi sırasında giyilmesi,
- Giyim eşyasının demirbaş niteliğinde olması yani mülkiyetinin işverene ait olması, hizmet erbabının işten ayrılması halinde kendisinden geri alınabilmesi,

halinde istisna hükümleri kapsamında gelir vergisinden müstesna olması olanaklıdır.

Bu nedenle Şirketiniz personeline temin edilen tek tip kıyafet ile bunların dışında gelen müşteriyi karşılayan, gerekli yerlerde şirketi temsil eden personel için alınan giysiler için yapılan ödemelerin ücret olarak değerlendirilmesi gerekmekte olup bu giysilerin yukarıdaki açıklamalar kapsamında temin edilmesi ve demirbaş niteliğinde olması halinde gelir vergisinden müstesna tutulması gerekmektedir.

Öte yandan personele ücret kapsamında temin edilen bu kıyafetlerin gelir vergisinden istisna edilip edilmediğine bakılmaksızın her halukarda kurum kazancınızın tespitinde gider olarak indirim konusu yapabileceğiniz hususu ise tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.






Başkan a.
Grup Müdür V.